Wat speelt er precies in de ticketwereld?
Meer dan ooit worden concertkaarten voor live shows en festivals doorverkocht. In Nederland gaat het om ongeveer 3,5% van de totale handel. Ondanks dat dit fenomeen niet nieuw is, lijkt het relevanter dan ooit. Tickethandelaren die bots gebruiken om tickets zo snel mogelijk op te kopen zijn de nieuwe standaard. Eind 2017 werden deze problemen in Nederland nog eens stevig bevestigd door Kamervragen rondom de ‘woekerhandel in concertkaartjes’. Staatssecretaris Keijzer (Ministerie van Economische Zaken & Klimaat) beantwoordde deze vragen, waaruit de ernst van de situatie blijkt.
Er bestaat een heel winstgevend ecosysteem rondom de ticketmarkt Dit leidt niet alleen tot teleurgestelde fans die na uren wachten geen kaartjes voor hun droomartiest kunnen kopen, maar ook tot zeer extreme ticketprijzen. De tickets, in eerste instantie opgekocht door tickethandelaren, zijn op deze manier alleen toegankelijk voor degenen die zich de hoge prijzen kunnen veroorloven. Om maar niet te spreken over het doorverkopen van valse- of ongeldige tickets. En dat terwijl anderen er geld aan verdienen.
Ook artiesten die hun ticketprijzen betaalbaar willen houden voor hun fans, betreuren deze praktijken. Zo vindt ook Torre Florim, leadzanger van De Staat, het ‘heel jammer’ als hij tickets voor zijn eigen shows voor de dubbele prijs tegenkomt. DJ Don Diablo werd zelfs opstandig toen hij merkte dat de kaartjes voor zijn benefietconcerten (voor de KWF Kankerbestrijding) tegen extreem hoge prijzen online werden verkocht. Bij doorverkoop gaat er bovendien geen geld naar de artiest, het verdwijnt in plaats daarvan volledig uit de waardeketen van muziek. Ook de Beroepsvereniging voor Auteurs en Muzikanten (BAM) maakt zich hier druk om.
Is het doorverkopen illegaal? Wat zijn de regels eigenlijk?
Dit varieert. In de meeste landen is er geen duidelijke wet die de maximale dooverkoopmarge bepalen. Hetzelfde geldt voor technologie die gebruikt wordt bij het inzetten van bots. In Nederland sneuvelde in het najaar van 2017 nog een initiatiefwet van het CDA en de SP voor een maximumprijs van 120% bij de doorverkoop van concertkaarten. De wet kwam niet door de Eerste Kamer. Het nieuwe wetsvoorstel van SP-Kamerlid Peter Kwint biedt een tweede mogelijkheid om de woekerwinst alsnog via politieke regulering aan te pakken. In de Verenigde Staten bestaat de Better Online Ticket Sales Act (of BOTS wet). Deze wet is ondertekend door Barack Obama in 2016 kan gezien worden als een officieel startpunt voor al de anti-doorverkoop initiatieven die sindsdien gestart zijn door organisatie en artiesten vanuit de hele wereld. Ook in Ierland en België zijn er onlangs wetten zijn aangenomen tegen de doorverkoop.
The purpose of S. 3183, the Better Online Ticket Sales Act of 2016 (BOTS Act of 2016), is to prohibit the circumvention of control measures used by Internet ticket sellers to ensure equitable consumer access to tickets for any given event.
Initiatieven die de doorverkopen proberen te reguleren
Er zijn tal van initiatieven die de strijd aangaan met de secundaire ticketmarkt:
1. Ticketmaster stopt met dochteronderneming Seatwave
“Het is tijd voor verandering”, zegt Ticketmaster op 13 augustus 2018. De ticketgigant stopt per direct met het in 2014 overgenomen platform Seatwave. Jarenlang werden op Seatwave tweedehands tickets doorverkocht, vaak tegen enorm hoge prijzen. Dit kwam Ticketmaster op veel kritiek te staan, omdat ze actief geld verdienden aan deze doorverkoop. Dat Ticketmaster, onderdeel van Live Nation, stopt met Seatwave komt precies op het moment dat er in Ierland en België wetten zijn aangenomen tegen de doorverkoop. Tevens is de Britse consumentenvakbond op dat moment bezig met een onderzoek naar de extreme verkooppraktijken. Ticketmaster zegt ‘gehoor gegeven te hebben aan de frustraties die leefden bij veel mensen’ en gaat doorverkopen van tickets via ticketmaster.nl faciliteren. Critici vinden het een eerste stap in de goede richting, maar benadrukken dat er nog meer soortgelijke websites bestaan (zoals Viagogo).
2. Kleinere batches
Veel officiele resellers beperken het aantal tickets dat per keer verkocht kan worden, vaak tot vier of soms zelfs tot twee.
3. Pre-registratie
Ook registratie vooraf is tegenwoordig een populair instrument om fans direct aan hun kaarten te helpen. Sommige festivals in Nederland laten bezoekers enkel deelnemen aan de kaartverkoop als ze zich in de maanden vooraf hebben ingeschreven middels een pre-registratie.
4. ‘Geverifieerde fan’ pre-sale
Taylor Swift introduceerde Taylor Swift Tix samen met Ticketmaster. Via een connectie tussen je Ticketmaster account en je sociale media accounts kan worden vastgesteld of je een ‘echte fan’ bent. De status ‘echte fan’ geeft je de mogelijkheid om tickets eerder te kopen via een niet-publieke en afgeschermde voorverkoop. Door het online bestellen van albums, t-shirts en andere merchandise-artikelen krijg je een hogere positie in de digitale wachtrij. Ook het bekijken van Taylor Swift video’s of een bericht posten over ‘Tay Tay’ draagt bij aan je positie. Hoewel Ticketmaster claimt dat de Taylor Swift Tix één van hun antwoorden is om de doorverkoop van concertkaarten tegen te gaan, is er ook kritiek op deze methode. Hans Ober van Ticketswap vindt het ‘een makkelijke manier om (vaak jonge) fans meer geld te laten betalen’.
Een ander voorbeeld komt van de Ierse rockband U2, die al jaren pre-sales voor fans organiseren. Heb je een betaald U2.com lidmaatschap? Dan krijg je standaard toegang tot de voorverkoop. Het gaat nog iets verder, omdat er onderscheid wordt gemaakt tussen 3 categorieën fans. Leden die zich inschreven voor een betaald account in the afgelopen 12 maanden krijgen als laatst toegang tot de speciale voorverkoop. De overige 2 categorieën bestaan vervolgens uit fans die al langer dan een jaar lid zijn.
5. Botdetectie
Hoeveel bots er precies actief zijn in de ticketwereld is niet bekend. Wel is het een feit dat de digitale wachtrijen bij online ticketverkoop enorm zijn. De vraag die terecht bij veel mensen rijst: ‘hoeveel mensen in deze wachtrij zijn echt?’
Wat kunnen we actief doen tegen de bots? Het gebruik van bots stoppen in de ticketverkoop is niet makkelijk, maar technisch gezien niet onmogelijk. Verkooporganisaties zijn in staat om te zien of bepaalde credit cards bijvoorbeeld ongebruikelijk vaak worden ingezet. Iemand die een credit card ongebruikelijk vaak inzet is wellicht niet lastig te identificeren als bot.
6. Informatievoorziening over veilige verkoopadressen
Bewustwording van te hoge prijzen en mogelijk ongeldige tickets bij consumenten is een belangrijke stap in het proces. De website weetwaarjekoopt.nl houdt een lijst bij van betrouwbare ticket resellers (promoters) en betrouwbare ticketingsystemen in Nederland. Verder is het advies om kaarten, naast de betrouwbare resellers, zoveel mogelijk op websites van artiesten en/of evenementlocaties aan te schaffen.
7. Blockchaintechnologie
De belofte in de Nederlandse online ticketingwereld die het frauderen met tickets en het eerlijk doorverkopen van tickets mogelijk maakt is GUTS, gebaseerd op de blockchaintechnologie. Het concept is simpel: toegangskaarten die in dit systeem worden verhandeld, zijn geregistreerd in de blockchain en gekoppeld aan de smartphones van bezoekers. “Dit maakt fraude onmogelijk”, aldus het technologiebedrijf. De tickets zijn daarnaast beschermd tegen fraude door middel van dynamische barcodes die geregeld veranderen.
Een GUTS-ticket verlaat het systeem nooit maar verandert enkel van eigenaar, gekoppeld aan de persoonlijke smartphone en een dynamische barcode. Dit ‘smart ticket’ weet zelf wie de eigenaar is en registreert automatisch eigendomsveranderingen. Bijkomend voordeel is het bestellen van tickets via het platform. Je komt in de wachtrij nadat je persoonlijk bent aangemeld en geverifieerd via je mobiele telefoon. Dit garandeert een eerlijke positie in de wachtrij die de bots verslaat. Guus Meeuwis maakt onder andere gebruik van deze ticketingprovider voor de verkoop van zijn tickets.
8. Tickets op naam
‘Actie tegen de grootverdieners in de tickethandel’. Dat is hoe het het statement van Ed Sheeran door veel mensen werd gelezen. Op 12 juli 2017 kwam het management van de 27-jarige artiest officieel naar buiten met deze mededeling. Wat houden de regels in?
1. Het ticket blijft eigendom van de officiële promotors en moet op verzoek aan de promotors worden overgegeven.
2. Elk ticket dat niet direct via de officiële promotors wordt verkocht aan de consument wordt ongeldig gemaakt.
3. Tickets worden direct ongeldig gemaakt wanneer ze worden doorverkocht of te koop worden aangeboden, tenzij de verkoop plaatsvindt via de officiële doorverkoop partners.
4. Om toegang te krijgen tot het concert dient de bezoeker het volgende mee te nemen:
- De tickets
- De orderbevestiging
- De credit card die gebruikt is bij de aankoop en kenbaar gemaakt is in de orderbevestiging (of een kopie)
- Een geldig identiteitsbewijs waarvan de naam overeenkomt met de naam in de orderbevestiging.
5. Het maximum aantal tickets per persoon is vier.
Een complexe wereld met eerlijke ticketprijzen
De concertkaarten ‘teruggeven’ aan de mensen die ze zouden kopen vanuit een muzikale overtuiging. Dat is waar veel van de beschreven initiatieven zich op richten. Geen plaats voor extreme doorverkoop praktijken, waar dan ook ter wereld. De meest prangende vraag is wellicht of het ooit zo ver zal komen.
Gelukkig is er steeds meer wetgeving op gebied van doorverkoopmarkten voor concertkaarten. Autoriteiten moeten deze politieke verantwoordelijkheid blijven nemen. Aan de andere kant is de hoop vooral gevestigd op artiesten, festivals en andere muziekevenement organisatoren die vooral moeten doorgaan met hun anti-doorverkoop initiatieven, samen met IT organisaties die de techniek en software voor gereguleerde ticketverkoop mogelijk maken. Uiteindelijk moeten ticket resellers het voorbeeld van Ticketmaster volgen en de daadwerkelijke wil hebben om de secundaire ticketmarkt aan te pakken en niet enkel oog te hebben voor winstmaximalisatie. De situatie begint langzamerhand steeds minder houdbaar te worden door de maatschappelijke- en politieke druk.
